Taraftarı olduğum AFC Wimbledon’ın ABD MLS’den kader ortağı Columbus Crew futbol takımı ve Amerika spor tarihinin en önemli taraftar hareketlerinden birisini, gerçekleştiren Crew taraftarlarının hikayesi bu yazımın konusu.
Columbus Crew 1996’da 10 takımla oynanmaya başlanan MLS’in başlangıcından beri var olan kurucu kulüplerden birisi. Üstelik Columbus Crew ABD’de futbol için yapılmış ilk stadyuma sahip olan kulüp. Personel, eleman anlamındaki Crew ismi ise Columbus şehrinin mavi yakalı, işçi sınıfı ağırlıklı imalat sanayi geçmişinden kaynaklı seçilmişti. Nitekim kulübün 2014 yılına kadar kullandığı armasında da baret giymiş 3 erkek işçi vardı.
2014’e kadar kullanılan Kulüp arması
Kuruluş yılı olan 1996’dan beri MLS’de önemli değişiklikler oldu bazı takımlar kapatıldı, bazı takımlardaysa lokasyon değişikliğine gidildi. 2010’da 16’ya çıkartılan takım sayısı 2020’de 26’ya yükseltildi, 2023’de ise 30 takımla oynanacak.
2008’de MLS şampiyonu olarak büyük bir başarıya imza atan Columbus Crew’in kaderi, kulübün kurucusu ve sahibi Clark Hunt’un 2013 yılında Crew’i Anthony Precourt’a sattığını açıklamasıyla değişti. Taraftarların aklındaysa tek bir soru vardı, “Biz ne olacağız, dışarıdan gelen birisi Crew’i Columbus şehrinde tutmaya devam edecek mi?”
Spor Kulüplerinde Franchise Mantığı:
Türkiye veya Avrupadaki ilgili şehir/semtin yerel halkı tarafından kurulan spor kulüplerinden farklı olarak, kar amacı güden şirketler olarak lig ve/veya kulübün sahibince seçilen lokasyonda kurgulanan ABD’deki franchise modelinde; spor kulüplerinin bulundukları şehir, bölgeyle olan bağları Avrupa’ya göre çok daha zayıf. Bu nedenle kulüplerin takma isimleri bulundukları yerin isminden daha önceliklidir. Mesela New Orleans Jazz kulübü Jazz müziğin doğum yeri olan New Orleans’dan, Utah’a taşındığında ismi yine de Utah Jazz olarak belirlendi. Aynı şekilde Los Angeles Lakers’da göl kenarında değil okyanus kenarında olan Los Angeles’ın takımı çünkü Los Angeles Lakers kulübü çok sayıda göl barındıran Minnesota eyaletinden Los Angeles’a taşınmıştı. Basketbol, futbol, buz hokeyi ya da diğer spor dallarında buna benzer kulüplerin yer değiştirmesi, kapatılması örnekleri çok sayıda mevcut.
Bu duruma İngiltere’den çok istisnai bir örnek olarak artık varolmayan Wimbledon FC futbol kulübü verilebilir. Lakabı olan The Dons’u Londra’nın Wimbledon semtinin son 3 harfinden alan Wimbledon FC, 100km ötedeki Milton Keynes şehrine taşındığında yeni kulübün isminin, The Dons lakabıyla artık hiçbir alakası kalmamasına rağmen MK Dons olarak belirlenmesi gösterilebilir. Bu duruma isyan eden başta Wimbledon FC taraftarları olmak üzere kulübün köklerinden kopartılarak başka yerlere taşınmasına alışkın olmayan İngiliz futbolseverlerse yeni kurulan kulübe ABD'deki franchise uygulamasından dolayı “Franchise FC” lakabını taktılar.
Wimbledon taraftarlarına destek olan diğer takım taraftarları
Yeni Sahip Precourt yönetiminde Columbus Crew:
Crew'a dönecek olursak; Anthony Precourt, Columbus ya da Columbus şehrinin bulunduğu Ohio eyaletinden değildi. Kulübün yeni sahibi Precourt, Crew taraftarlarının kafasındaki soru işaretlerini dağıtmak için gelir gelmez “Merak etmeyin Columbus şehrine çok bağlıyım, geleceğimizi sizinle birlikte düşünüyorum, burada sizinle birlikteyim” diyerek taraftarların gönlüne su serpiyordu.
Anthony Precourt
Ancak işin gerçeği tam olarak öyle değildi. Yeni yönetimle, çok geçmeden, 100’lerce km uzaklıktaki Texas eyaletinin Austin şehrinde alt liglerde oynayan Austin Aztex takımına Crew’in yedekleri antrenman için gönderilmeye başlanır. Ayrıca Crew ile Aztex takımı sezon öncesi birlikte turnuva düzenlerler. O dönem buna anlam çok bir anlam verilemese de Precourt’un Austin’e taşınma için zemin yokladığı sonradan anlaşılır.
Sonrasında henüz hala kimsenin bir şeyden haberi yokken 2016’da MLS yetkilileri Austin’de MLS takımı kurulmasıyla ilgili olarak Austin belediye başkanı ile -gizli kalması kaydıyla- irtibata geçerler. Belediye başkanı Steve Adler ilk başta şaşırır, çünkü o dönem Austin’den şehirde bir MLS takımı kurulması ile ilgili bir talep yoktu, MLS'in de o dönem ligdeki takım sayısını arttırma planı yoktu. Öyleyse geriye tek bir seçenek kalıyordu, Austin’de yeni bir takım kurulmayacaksa demek ki mevcut takımlardan birisinin getirilmesi planlanıyordu.
Ohio'dan Texas'a
17 Ekim 2017’de spor gazetecisi Grant Wahl’in attığı bir tweet Columbus Crew taraftarlarının gündemine bomba gibi düştü. Wahl tweetinde, Columbus Crew’in sahibi Anthony Precourt’un şehir merkezinde stadyum yapılamazsa kulübü Texas eyaletinin Austin şehrine taşımaya hazırlandığını yazıyordu. Austin, yani profesyonel bir spor kulübünün bulunmadığı ABD’nin en büyük şehri.
Crew taraftarlarının hiçbir zaman unutamayacakları bir tweet
Ancak yaşanan ilk büyük şoku atlatan Crew taraftarlarının pes etmeye hiç niyeti yoktu. Fitilin ateşi Save The Crew hareketinin kurucularından Morgan Hughes’ün 1 gün sonra attığı bir tweetle atıldı: “Bu işin bittiğini düşünenler yanılıyorlar. Tanıdığınız herkese söyleyin henüz hiçbir şey bitmedi”
Crew taraftarları kısa sürede Save the Crew (Crew’ı kurtarın) hareketi ile organize oldu. Bu haber sadece Columbus şehrinde ve Crew taraftarları arasında tepkiyle karşılanmadı. ABD’deki rakip takımların taraftar grupları da gönül verdikleri takımı bir anda kaybetmek istemeyen Crew taraftarlarına desteklerini açıkladılar. Maçlarda; pankartlar açıldı, Save The Crew yazılı pazubantlar takıldı.
22 Ekim’de Belediye binasının önünde 2000 civarında taraftar ilk "Save the Crew" gösterisini yaptı.
31 Ekim’de Columbus’da NYC ile oynanan ilk iç saha maçına özel olarak hazırlanan ve stadı dolduran Columbus taraftarları pankartlar ve tezahüratlarla bu karara boyun eğmeyeceklerini ve pes etmeyeceklerini bir kez daha gösterdiler.
31.10.2017 Columbus Crew - NYC FC maçında pankartlar
Save The Crew ekibi; kısa sürede kendi içinde görev dağılımına giderek, devlet/belediye, sponsor/firma/ticaret ilişkileri, finansman, pazarlama/medya gibi alanlardan sorumlu kişiler belirleyerek seslerini duyurabilmek için yoğun şekilde lobi ve tanıtım faaliyetlerine başladı.
Taşınma kararının adaletsizliği ile ilgili; ABD’den ve hatta BBC gibi ABD dışından çok sayıda yazılı ve görsel medya kuruluşunun dikkatinin çekilmesi amacına ulaşıldı, haklarında çok sayıda makale yazıldı, röportaj yapıldı.
Save The Crew atkısıyla Jurgen Klopp
Benzer süreçleri yaşamış ve Wimbledon FC'nin uzaklara taşınmasıyla taraftarlarca sıfırdan kurulan AFC Wimbledon’ın da Save the Crew hareketine kayıtsız kalması beklenemezdi. AFC Wimbledon resmi dergisinde Columbus Crew taraftarı Brian Everett’ın Columbus Crew’le ilgili yazısı ve Save The Crew hareketine destek çağrısı yayınlanır.
AFC Wimbledon maç günü dergisi
Save The Crew hareketi, MLS yönetimi ve Anthony Precourt'u baskı altına almak için Precourt’un taşınmaya mazeret olarak sunabileceği gerekçelere karşı saldırıya geçtiler. Öncelikle daha önceden şehir/eyalet değiştiren kulüplerin çoğundan farklı olarak Crew, finansal açıdan zorluk içinde değildi. Hatta mali verileri kötü göstermek için Precourt’un bazı sponsorluk tekliflerini kabul etmediği iddiaları da vardı. Ayrıca Crew’in stadı yeni bir lig olan MLS standartlarına göre çok yeni sayılmasa da hususi olarak futbol için yapılmıştı ve şehir merkezine de yakındı.
Nihayet, Ohio eyaleti başsavcısı da harekete geçti. Crew’in senelerdir kullandığı stadyumu, vergi mükelleflerinin parasıyla yani kamu kaynaklarıyla yapılmıştı, Başsavcı ve Columbus belediyesi 2018 Mart ayında kulübün sahibi Precourt Sports Ventures(PSV) ve MLS’e bu gerekçeyle taşınma işlemine karşı dava açacaklarını açıkladılar. Nihai hedef; öncelikle yeni alıcılar bulunarak kulübün satılması ve kulübün şehirde kalmasıydı. Precourt’sa planladığı taşınma işleminden sonrası için Austin şehrinde bir stadyum anlaşması yapmak üzereydi.
Save The Crew pazubantıyla bir Atlanta United FC taraftarı
Bundan sonraki süreçte taraflar karşılıklı hamlelerine devam etti, Save The Crew hareketi de bulabildikleri her kanaldan Crew’ın Columbus’da kalması için kulübün sahibi Anthony Precourt ve MLS üzerindeki baskıyı arttırıyordu. Nihayet 2018 Ekim ayında içinde Ohio’lu iş adamlarının da bulunduğu bir konsorsiyum Crew’ı almak istediklerini açıkladı. Bu gelişme üzerine MLS’de Crew’ın Columbus’da kalmasından yana olduğunu ve eğer taraflar anlaşır, satış olursa Anthony Precourt’a Austin’de bir takım kurması hakkı verileceğini açıkladı.
Başlangıçta Precourt, Crew’ın Austin’e taşınması için kararlı olsa da nihayet kulübün Columbus’da kalmasını sağlayan satış işlemi için 2018 sonunda anlaşma sağlandı ve 1 Ocak 2019 itibariyle kulübün yeni sahipleri yönetime geçtiler.
12 Aralık 2020’de finalde Seattle Sounders’ı 3-0 yenerek 2020 şampiyonu oldular ve MLS Kupası’nı 2008'den sonra 2. kez almaya hak kazandılar. Böylece sadece 1 kaç sene içinde tamamen yok olmanın eşiğinden dönüp şampiyonluğa ulaşarak Amerikan spor tarihinin en önemli taraftar ve başarı hikayelerinden birine imza attılar.
📢Twitter ve Instagram hesaplarımı takip etmeyi unutmayın👇
🔗https://twitter.com/afcwturkiye
🔗https://www.instagram.com/afcwturkiye/
